Dinastija Nemanjića vladala je srpskim zemljama više od dva veka, dala šesnaest vladara i nekoliko desetina princeza na evropskim dvorovima. Mošti vladara i njihovih supruga danas se uglavnom čuvaju u manastirima, zadužbinama koje su Nemanjići podizali, ali su mnoge i izgubljene...
Veliki župan Stefan Nemanja preminuo je kao monah Simeon u manastiru Hilandar na Svetoj Gori, gde je najpre i sahranjen. Potom je Sveti Sava, njegov sin, preneo očeve mošti u Srbiju i one se od tada nalaze u manastiru Studenica, Nemanjinoj zadužbini. Zajedno sa njim je sahranjena i njegova supruga Ana.
Kralj Vukan Nemanjić, najstariji Nemanjin sin, počiva u manastiru Morača koji je podigao njegov sin Stefan Vukanović. Vukanov sin Dmitar se zamonašio i dobio ime David, a sahranjen je u manastiru Davidovac, svojoj zadužbini.
Mošti kralja Stefana Prvovenčanog, drugog Nemanjinog sina, nalazile su se prvobitno u Studenici, da bi kasnije bile prenete u njegovu zadužbinu manastir Žiču. U vreme turske okupacije, kraljeve mošti su prenošene oko petnaest puta, pa su tako čuvane u manastirima Vraćevšnica i Fenek na Fruškoj gori. U Studenicu su vraćene 1839. godine, gde se i danas nalaze. Za vreme Prvog svetskog rata privremeno su izmeštene u Peć i manastir Ostrog. Kraljica Ana Dandolo, Stefanova supruga, sahranjena je u Sopoćanima.
Sveti Sava, treći Nemanjin sin, umro je 1236. godine u bugarskom gradu Trnovu. Njegove mošti je u Srbiju preneo njegov bratanac kralj Stefan Vladislav i položio ih u svoju zadužbinu manastir Mileševa. Tu su čuvane do 1594. godine kada ih je Kodža Sinan-paša doneo na Vračar i spalio. U Mileševi se danas čuva Savina ruka. Mošti Svetog Save II, trećeg srpskog arhiepiskopa i sina kralja Stefana Prvovenčanog, nalaze se u Hramu Svetih apostola u Peći.
Foto: Manastir Mileševa
Kralj Stefan Radoslav, najstariji sin Stefana Prvovenčanog, sahranjen je u Studenici. Njegov mlađi brat kralj Stefan Vladislav sahranjen je u Mileševi, svojoj zadužbini, dok je njihov najmlađi brat kralj Stefan Uroš I bio sahranjen u manastiru Sopoćani. Mošti kralja Uroša su, prema tvrdnjama Srboljuba Živanovića, razbacane bez dozvole u akciji arheološkog tima na čelu sa Canom Jakšić, tako da je do danas sačuvana samo njegova ruka u manastiru Piva. Njegova supruga kraljica Jelena Anžujska sahranjena je u manastiru Gradac čiji je bila ktitor.
Mošti kralja Stefana Dragutina, odnosno monaha Teoktista, nalaze se u manastiru Đurđevi stupovi. Njegov sin kralj Milutin, najveći zadužbinar među Nemanjićima, počiva u Crkvi Svete nedelje u Sofiji, ali su njegove mošti do Kosovskog boja čuvane u manastiru Banjska, jednoj od 42 njegove zadužbine. U Banjskoj se danas nalazi grob kralja Stefana Konstantina, sina i prvog naslednika kralja Milutina. Kraljica Simonida, poslednja supruga kralja Milutina, umrla je kao monarhinja u manastiru Svetog Jovana Krstitelja u Seru i tu je sahranjena.
Stefan Uroš IV Dušan, prvi Nemanjić sa carskom titulom, bio je sahranjen u manastiru Svetih Arhanđela, svojoj zadužbini kod Prizrena. Njegove posmrtne ostatke je 1927. godine pronašao Radoslav Grujić i preneo ih u Beograd, tako da se danas čuvaju u sarkofagu u Crkvi Svetog Marka na Tašmajdanu. Poznato je da je sa njim bila sahranjena i njegova supruga carica Jelena.
Foto: Wikipedia.org
Mošti cara Uroša V nalazile su se u Crkvi Uspenja Presvete Bogorodice u Nerodimlju do 1705. godine, kada su prenete u manastir Jazak na Fruškoj gori. Tu su čuvane do 1941. godine, odnosno početka Drugog svetskog rata u Jugoslaviji. Pošto je Srem pripao Nezavisnoj Državi Hrvatskoj, ustaški režim je otpočeo sistematsko skrnavljenje srpskih svetinja, pa je Radoslav Grujić izmolio od nemačkog majora Johana Albrehta fon Rajsvica da se careve mošti prenesu u Beograd. Čuvane su u beogradskoj Sabornoj crkvi, a danas se ponovo nalaze u manastiru Jazak.
Car Jovan Uroš Duka Paleolog, sin cara Uroša, podigao je manastir Meteori u kojem je sahranjen kao monah Joasaf.
Republika Srpska: Pronađena crkva iz vremena Nemanjića 😊
Autor: redportal.rs
