Na današnji dan 1924. godine Industrijska komora u Beogradu odobrila je osnivanje Prve srpske fabrike aeroplana Živojin Rogožarski a.d. Osim fabrike Rogožarski, na teritoriji današnje Srbije je godinu dana ranije osnovana i fabrika Ikarus.
Rogožarski je naredne godine završio proizvodnju školskog aviona ŠB-1, čiji je probni let izvršen 1. maja 1925. godine na Banjici. Fabrika je uspešno radila do 1934. godine, kada je zapala u krizu usled nagomilanih dugova, ali se oporavila uz pomoć države i sa novim tehničkim direktorom krenula u novu proizvodnju. Od 85 radnika je došla do blizu 1.000 zaposlenih.
Od 1935. godine do Drugog svetskog rata, Rogožarski proizvodi školske, trenažne, akrobatske, hidroavione, ali i čuveni jugoslovenski lovac IK-3 koji će se pokazati kao ravnopravan sa nemačkim meseršmitom. Početkom 1941. godine, fabrika je izraživala i lovački avion Hoker hariken Mk-1 po britanskoj licenci. Odmah po okupaciji, zaplenjena je fabrika zajedno sa svim zatečenim stvarima i stavljena u službu nemačke ratne industrije.
Posleratne komunističke vlasti su 1946. godine izvršile nacionalizaciju i udružile Ikarus iz Zemuna i fabriku Zmaj sa Rogožarskim, te formirale Državu fabriku aviona.
Do kraja svog postojanja, Rogožarski je proizveo više od 230 primeraka aviona na osnovu 24 modela domaće konstrukcije i 73 aviona po inostranim licencama.
Foto: Wikipedia.org
Autor: redportal.rs
