Numizmatika, nauka koja proučava novac, medalje i druge srodne predmete, predstavlja dragocen izvor za razumevanje istorije, kulture i ekonomije jednog naroda. U okviru srpske i jugoslovenske numizmatike posebno mesto zauzima period vladavine kralja Aleksandra I Karađorđevića, jer je upravo tada oblikovan bogat i raznovrstan monetarni sistem Kraljevine SHS, kasnije Kraljevine Jugoslavije.
Foto: EPA-EFE
Posebno zanimljivi jesu novčići koji nose lik kralja Aleksandra. Najpoznatiji među njima jesu srebrni i niklovani primerci iz tridesetih godina XX veka, u vreme kada se težilo izgradnji prepoznatljivog vizuelnog identiteta nove države. Na apoenima od 10 i 20 dinara (kovanim 1931. i 1932. godine) nalazi se profil kralja, okrenut udesno, izrađen u realističkom maniru. Ovi novčići nisu služili samo kao sredstvo razmene, već su imali i simboličnu ulogu, predstavljali su ideju državnog jedinstva kojoj je kralj Aleksandar bio posvećen.
Pored ovih novčića, posebnu vrednost imaju zlatni dukati sa njegovim likom. Kovano ih je u znatno manjem broju, pa se danas svrstavaju među numizmatičke dragocenosti. Svi dukati nose težinu od 3,49 grama i sadrže 98,6% zlata. Rađeni su po uzoru na poznati dukat sa likom cara Franca Jozefa, koji se i danas ubraja u investiciono zlato. Ipak, vrednost dukata sa likom kralja Aleksandra znatno varira u zavisnosti od godine kovanja i očuvanosti primerka. Najređi i najtraženiji su oni iz 1933. i 1934. godine. Dukat iz 1933. na tržištu se kreće od 1100 do 1600 evra, dok primerci iz 1934. godine mogu premašiti iznos od 10.000 evra. Njihova visoka cena proističe iz činjenice da je te godine kralj ubijen u Marseju, a da je iskovano svega 2.000 komada.
Foto: EPA-EFE/https://numizmaticar.com
Numizmatika nas, dakle, podseća da novac nikada ne predstavlja samo ekonomsku vrednost. On je i svedočanstvo epohe, deo kulturnog identiteta i simbol kolektivnog sećanja. Novčići sa likom kralja Aleksandra Karađorđevića upravo zbog toga ostaju trajno dragoceni, oni nisu tek kovani metal, već istorija utisnuta u zlato i srebro.
Autor: Red portal
