Krsna slava kod Srba je posle Božića i Vaskrsa najvažniji praznik, uvek povezan sa danom određenog hrišćanskog svetitelja.
Slava je karakteristična za Srbe da predstavalja deo našeg identieta. Slava je postala znak identifikacije. Srbi su slavu slavili u najslavnijim danima svoje istorije, ali i u najvećem izgnanstvu i zulumu. Slavljena je slava i u ratu, izgnanstvu, zdravlju i bolesti, ropstvu, bedi i siromaštvu, isto kao i u bogatstvu i izobilju.
Skoršanja istraživanja porekla Srba pokala su da su pripadnici istog plemena slavili najčešće istu slavu. Tako pripadnici plemena Drobnjak najčešće slave Sv. arh. Mihajila ili Aranđelovdan.
Neki srpski istoričari smatraju da se zapisi o slavi kod Srba mogu pratiti od 1018. godine. Međutim, slava ima veze sad prethrišćanskim običajima. Pre primanja hrišćanstva Srbi su bili mnogobožački narod. Pored vrhovnog boga Peruna, koga su svi poštovali, svaki dom je imao i svoje domaće božanstvo.
Foto: Wikipedia.org
Naime, stari Sloveni su veoma držali do porodice i odnosa prema precima. Slava je tada (a i danas) upravo održavala vezu sa precima i poreklom. Slavljenjem, porodice su prenosile kulturno nasleđe sa pokoljenja na pokoljenje i čuvale svest o sopstvenom poreklu.
Stari Sloveni su svoje bogove smatrali svojim precima i tako su se prema njima i odnosili. I religija paganskih Srba bila je autentična i snažno utkana u čoveku. Zato je ovaj značajni narodni običaj kod Srba imao veliku važnost i zato se i održao hiljadama godina.
Mnogi običaji na slavu ukazuju da je ona hristijanizvani paganski običaj. Na primer, klanje životinje koja se kasnije jede za slavskom trpezom.
Po prirodi sentimentalni i vezani za domaće navike i običaje, u susretu sa hrišćanstvom, Srbi su se najteže odricali tih domaćih božanstava. Mudri i praktični Nemanjin sin Sveti Sava mnogobožačke kumire i idole, zamenio je velikim svetiteljima Crkve Hristove, koji postadoše zaštitnici i pomoćnici srpskih domova, crkava i manastira, porodica i plemena, sela i gradova, pa i čitavih pokrajina i oblasti. Tako je nastala krsna slava.
Foto: Wikipedia.org
Crkva je, imajući u vidu praktične razloge, savetovala i preporučivala porodicama koje svetitelje da uzimaju za svoju krsnu slavu. Birani su veliki svetitelji koji se praznuju u jesen, zimu i proleće, kada je manje radova u njivi, pošto su Srbi bili narod koji se bavio zemljoradnjom i stočarstvom.
Vlaslinske porodice u srednjem veku slavile su svece ratike. Pretpostavlja se da su Nemanjići slavili Sv. arhanđela Mihajila, a Kotromanići Sv. Stefana.
Autor: redportal.rs
