Arhanđeli ili arhangeli su natprirodna bića zoroasterske, persijske, hrišćanske jevrejske i islamske teologije.
Mihailo i Gavrilo su prepoznati kao arhanđeli u judaizmu, islamu i kod većine hrišćana. Neki protestanti smatraju Mihaila jedinim arhanđelom. Rafael - koji se pominje u deuterokanonskoj knjizi Tobit - takođe je prepoznat kao glavni anđeo u katoličkoj i pravoslavnoj crkvi.
Imenovani arhanđeli u islamu su Džibril, Mikhil, Izrafil i Azrael. Jevrejska literatura, poput Enohove knjige, takođe spominje Metatrona kao arhanđela, zvanog "najviši od anđela", iako prihvatanje ovog anđela nije kanonsko u svim granama vere.
Pravoslavna tradicija pominje hiljade arhanđela ali su ipak samo sedam arhanđela slavljeni po imenu. Na grčkom jeziku reč arhi znači glavni, prvi, a angelos znači vesnik, anđeo. Svaki ponedeljak posvećen je anđelima. U spisu O nebeskoj hijerarhiji Dionisije Areopagit kaže da se sva bestelesna bića mogu svrstati u tzv. nebesku hijerarhiju u sledećoj hijerarhiji, a svaka u tri lika: viša: serafimi, heruvimi, prestoli; srednja: gospodstva, sile, vlasti; niža: načela, arhanđeli, anđeli.
Foto: Wikipedia.org
U pravoslavnoj ikonografiji svaki od arhanđela je drugačije predstavljen:
Mihailo, na hebrejskom znači onaj koji je poput Boga. Arh. Mihailo je još od prvih vekova hrišćanstva predstavljan kao vojskovođa, koji u svojoj desnoj ruci drži koplje kojim se borio protiv Lucifera, a u levoj ruci zelenu palminu grančicu. Arh. Mihailo se smatra važnim zaštitnikom pravoslavne vere i borcem protiv jeresi.
Gavrilo znači sila Božija. On je glasnik Božiji. Predstavljen je tako da u desnoj ruci drži lampu, a u levoj ogledalce. Ogledalce označava Premudrost Božiju.
Rafailo znači isceljenje Božije. Predstavljen je kako drži za ruku Tobijasa.
Urilo znači Božanska svetlost ili vatra Božija. Predstavljen je kako u desnoj ruci drži mač okrenut prema Persijancima i plamen u levoj.
Salatilo znači vrhovni služitelj molitava. Predstavljen je sa pognutom glavom i oborenim pogledom i sa rukama na grudima, kao na molitvi.
Jegudilo znači hvala Božija. Predstavljen je kako u desnoj ruci drži zlatan venac i bič u levoj.
Varahilo znači delitelj blagoslova. Predstavljen je kako drži belu ružu na grudima.
Ponekad se pominje osmi arhanđel Jeremil znači veličina Božija. Predstavljen je kako drži disk sa Hristovim inicijalima u desnoj ruci.
Lucifer, pali serafim koji je želeo da dostigne Boga. Lucifera je proterao sa nebesa arhanđel Mihailo. Poznat je i kao Satana, Zmija, Kušač i Lukavi. Bio je i heruvim i jutarnja zvezda.
Autor: redportal.rs
