Filip Grbić je u trećem romanu Kanon potištenog uma (Vulkan izdavaštvo, 2023) preboleo gotove sve dečje spisateljske bolesti, tako da sada s punim pravom može da nosi nadimak srpski Uelbek ☝🏻📖.
Pre toga, u Ruminacijama o predstojećoj katastrofi i Prelesti, pripovedanje je mestimice bilo opterećeno geopolitičko-filozofskim pasažima gde se autor upinjao da pokaže raskoš vlastitog intelekta. U Kanonu potištenog uma narativna perspektiva mudro je izmenjena 🧐. Pripovedač u trećem licu komentariše događaje, uz kreativnu upotrebu doživljenog govora, što doprinosi prisnom saživljavanju čitalaca s likovima. Sveznajući narator postaje tako četvrti glavni junak romana i piščev alter ego koji ovoga puta deluje ispotiha.
Grbićeva sklonost predstavljanju trojnih prijateljskih i ponekad biseksualnih ljubavnih odnosa u Kanonu je provedena kroz karaktere koje najpre upoznajemo pojedinačno, da bi se kasnije spojili u jedinstvenu priču 🧐. Najbolji od njih, Adrijan, intelektualac je uspavane volje i „antikul“ mizantrop sklon životu u antičkim vremenima. Dejan je bivši zubar i propali preduzetnik, napet poput pretis-lonca, dok je Vedrana zavisnica od narkotika sputana demonom psihoanalitičke porodične tradicije.
Za razliku od čuvenog stiha Partibrejkersa, ovde nijedan poziv junacima ne menja ništa ☝🏻. Propušteni telefonski pozivi su i lajtmotiv romana.
Foto: Unsplash.com/Rodion Kutsaev
Najbolji život za njih bio bi onaj koji se ne živi ☝🏻. Obeleženi tabletomanijom i komičkom hipohondrijom, oni ipak imaju snage za pasivnu emociju. U pospanom kontraaktivizmu, pored omiljenog Grbićevog epizodnog junaka Donalda Trampa, tu je sada i veoma aktuelni novinar Taker Karlson koji služi kao figura proroka propasti Zapada. Na kemp konzervativan i pitak način začinju se tako egzistencijalno važne teme 🧐.
Jedna od njih je i potreba bekstva iz megalopolisa. Međutim, tu nastaje glavni pripovedački problem. Koliko god bio sjajan u pakovanju biografija likova, Grbić kuburi sa zapletima, dok je u epiloškim delovima opet dobar. Delimičan neuspeh bizarnog provincijskog zbitija posledica je i toga što se pisac raspline u satiričnom prikazu konkretne stvarnosti, odnosno kada nije u prvom planu pronicljiva analiza epohalnog stanja duha ☝🏻.
Uspešno predočen duh zabavnog nihilizma, vedre tuge i mrzovolje koja razgaljuje jeste upravo ono što Kanon potištenog uma u celini čini odličnim romanom 📖.
📺 Emitovano u Kulturnom centru RTS-a, 21. februara 2024.
POBEDNIK nastao kao oličenje SKRIVENE LJUBAVI ❤️
Autor: redportal.rs / Igor Perišić
