Arheolozi su u selu Et-Tajiba na severu Izraela otkrili više od 1.500 godina star grčki natpis, u kome se nalazi deo fraze "Hrist (rođen) od majke Marije".
Naučnici, predvođeni Tzačijem Langom i Kojanom Hakuom, otkrili su kameni natpis tokom zaštitnih iskopavanja na mestu na kome je planiran auto-put. Tim je otkrio natpis, koji je ponovo iskorišćen za zid obližnje vizantijske zgrade. Tekst se nalazio sa unutrašnje strane, tako da nije bio vidljiv uopšte.
Ceo natpis glasi:
Hrist (rođen) od majke Marije. Ovo je rad raba božijeg i vernog episkopa Teodosija i jadnika Tome koji je podigoše od temelja.
Ovaj nalaz predstavlja dokaz postojanja nekadašnje crkve na ovom mestu, kao i najraniji dokaz postojanja hrišćana u izraelskoj dolini.
Crkva je najverovatnije podignuta u 5. veku n. e. i starija je skoro vek od svih ostalih nalaza bogomolja u ovom regionu. Pre ovoga istraživači su otkrili ruševinu krstaške crkve, ali ovo je prvi nalaz iz vizantijskog perioda. Do sada naučnicima uopšte nisu bile poznate bogomolje iz ovako ranog perioda hrišćanstva.
Prema istraživačima, Teodosije episkop iz Bet Šana iz 5. veka je osnovao crkvu u blizini planine Tabor, gde je, prema Bibliji, mesto preobraženja Hristovog.
"Jadni" Toma, individua kojoj se ime pojavljuje u tekstu, i dalje je nepoznanica, mada se osnovano pretpostavlja da je učestvovao u izgradnji crkve. Iako epitet "jadni" možda čudno zvuči nama danas, tokom ranog perioda hrišćanstva on je bio čest nadimak uz visoke zvaničnike - služili su da naglase poniznost i veru osobe u Hrista.
Sam deo natpisa "Hrist od majke Marije" je invokacija, odnosno mantra koja je služila da zaštiti vernike od tzv. zlog oka i uroka, forme prokletstva koja je česta u ranom hrišćanstvu.
Kosovski amanet kneginje Milice ✝
Uloga natpisa je bila da pozdravi hodočasnike i da ih blagoslovi. Ta činjenica nam je glavni dokaz da je u pitanju crkva a ne manastir. Sve crkve pozdravljaju vernike na ulazu, što nije slučaj sa manastirima, kojima je uloga drugačija.
Nakon što je crkva srušena, natpis je vekove proveo kao deo dvosobne strukture. Iznutra je bila prekrivena geometrijskim motivima i detaljno ukrašena, što ukazuje da je onaj ko je živeo u njoj možda čak i bio jevrejske veroispovesti.
Ovo je najraniji dokaz postojanja vizantijskih crkava u ovom regionu.
BOŽIĆ: Slavljenje Hristovog rođenja uz narodne običaje
AMFILOHIJEVA ZADUŽBINA: HRAM HRISTOVOG VASKRSENJA
SVETI SAVA: Putuje bez puta i put se za njim rađa
SVETI SAVA: ŽIVOTOM U PODVIGU SVEDOČIO VERU 🙏☦️
Autor: Isis Davis - Marks / Redportal.rs
